CAN LOS DORSIÈRS DEL CAN
dorsièr n°1 :

dorsièr especial pel centenari del prèmi Nobel de Mistral

2004, annada de la Granda Messa. Avèm pas copat a las celebracions obsequiosas del prèmi Nobel de Frederic Mistral. Urosament, lo mancament de credits a limitat la concretizacion de projèctes de farlabica, que l'eveniment aviá visiblament secodut un pauc tròp qualques esperits imaginatius.

    Cal dire que de prèmi Nobel, n'avèm pas qu'un.  Avèm alavetz inventat una nòva categoria, los nobelizables. La literatura occitana comptariá – segon las darrièras estimacions – entre 2 e 3 nobelizables. L'interès de quela categoria es que lusís un pauc del prestigi del prèmi, e de mai es completament incontrarotlabla, que i a pas de lista oficiala de nobelizables.  Mas enfin, s'aquò pòt faire plaser a qualques escrivans d'èsser considerats coma nobelizables, aquò remplaça pas un prèmi Nobel vertadièr. Alavetz, lo Frederic es indefugible.  E cadun d'i anar de sa pichona o granda celebracion.

    Lo CAN se fot completament del prèmi Nobel de Mistral e del festejament de son centenari. Non pas que s'interesse pas a l'òbra de Mistral o que li denegue sa valor. Non. Simplament, lo CAN refusa tota idolatria e sa mesa en espectacle d'un biais general; de mai, vei pas cap d'interès per la promocion de la lenga occitana a sortir de la tomba lo poëta de Malhana.  Se l'existéncia d'un prèmi Nobel ajudava a la salvagarda d'una lenga, l'occitan seriá salvat dempuèi un sègle. Al mens, seriá es melhor estat que las autras lengas regionalas sometutas a la meteissa politica d'eradicacion linguistica, mes qu'an pas agut la chança de se ganhar la recompensa de l'acadèmia de Sueda. Evidentament, es pas lo cas.

    Lo desinterès total del CAN pel centenari del prèmi de Mistral l'empacha pas de presentar un dorsièr especial consacrat a quel eveniment. Es la marca d'una demarcha vertadierament e fonsament nihilista que de parlar d'un subjècte per la rason que i pas res de ne'n dire.

exclusiu : la version vertadièra de la Copa Santa

SEGON la piosa tradicion espandida pel Felibritge, la Copa Santa, imne del Felibritge, foguèt compausada pel grand poëta en onor d'una copa oferta pels Catalans en 1867, en recompensa per aver aculhier lo poëta Balaguer al moment de son exili.

    Aquò es la legenda – la "legunda", coma se ditz en parlar quezaqués. Après una enquesta menimosa, lo CAN pòt relevar la veritat sus aquel afar, plan diferenta de l'istorieta que nos es contada a cada Senta Estela.
  En realitat, los Catalans ofriguèren pas una copa, mes un estatua de l'escalpraire catalan Maillol representant una  femna nusa, simbòl d'amistat. Òm pòt se demandar perqué Maillol causiguèt una femna nusa per simbolizar l'amistat, mes cal saupre que, tota sa vida, Maillol utilizèt sonque de femnas nusas coma simbòl de tot un fum de causas : la dolor, la melanconia, la Mediterranea, l'infarct del miocardi, los montants compensatòris... e quitament la Femna.

    Los felibres de la còsta vièlha mancaràn pas de denegar l'evidenta veritat d'aquela istòria en argumentant de son impossibilitat istorica, que lo Maillol (1861-1944) era a l'epòca tròp jovenòt per produrre un cap-d'òbra. Aquò's un argument inacceptable, que los exemples d'engènis aborius mancan pas. e pretendre qu'aquò's pas possible per un Catalan es una insulta a nòstres fraires.


    Frederic Mistral fuguèt plan esmogut per aquel present, per tot çò que significava aquela pròva d'amistat occitanò-catalana; fuguèt tanben plan esmogut pel talent naissent de l'artista; estrambordat tanben per las fòrmas generosas d'aquela estatua. Per celebrar aquel eveniment istoric, Mistral compausèt una cançon, la Cropa Santa. La version edulcorada que fuguet oficializada jol títol de "Copa santa" correspond pas briga a la version originala e es una traïcion de l'intencion del Grand Poëta. Lo CAN restablís enfin la veritat e rend publica la vertadièra version de la "Cropa santa" :

La Cropa Santa


Provençaus veicí la Cropa
Que nos ven dis Catalans
Amb' un bèu pareu de popas
Per nos donar mai de vam

Cropa Santa
Excitanta
Enauça fòrt
Enauça nòstre estrambòrd
E l'enavant dis fòrts

De nòstres viechs fièrs e liures
Fas montar l'excitacion
E si tomban lis Felibres
bicarem sens finicion

Cropa Santa
Excitanta
Enauça fòrt
Enauça nòstre estrambòrd
E l'enavant dis fòrts

lo pes dels mots, lo chuc de las fotos:

Als Jòcs florals del cent-cinquantenari, la Reina del Felibritge dona lo poton a Frederic Mistral



back to the CAN